Brussel verplicht sorteren van voedingsafval
Vanaf 15 mei verplicht de Brusselse overheid het sorteren van voedingsafval. Niet iedereen is daar even opgezet mee, niet het minst omdat het ‘hoe’ en het ‘waarom’ van de verplichting niet altijd even duidelijk zijn. We zetten hier alles nog eens op een rijtje.
Donderdag 11 mei 12u | Frederik Thys
De beruchte oranje zak, bedoeld om voedingsafval in te gooien, vormt de laatste dagen de kern van heel wat commotie in de Belgische hoofdstad. De oranje zak bestaat al sinds 2017 in Brussel. Toch wordt hij pas 15 mei van dit jaar verplicht, nadat de overheid moest vaststellen dat de Brusselaar de oranje zak eigenlijk amper gebruikt. Vanaf dan is elke Brusselaar dus verplicht om zijn voedingsafval te sorteren, al is niet iedereen daar even blij mee. De invoering was eigenlijk gepland voor 1 mei. Maar die dag viel in de Paasvakantie van de Franstalige gemeenschap. Daarom werd de verplichting uitgesteld, uit vrees dat de vakantiegangers anders niet alle informatie zouden meekrijgen. Brussel loopt nochtans nog altijd voor op de Europese regelgeving, die stelt dat biologisch afval vanaf 2024 apart moet worden ingezameld.
Do’s en Don’ts
Voor eens en voor altijd: wat mag nu allemaal wel en niet in de oranje vuilniszak? De oranje zak is bestemd voor etensresten, fruit en groenteschillen, vervallen voedingsmiddelen en papieren zakdoeken. Toch zijn er ook een aantal zaken die er niet in mogen, zoals beenderen en graten, notendoppen, luiers, oester- en mosselschelpen, maar ook sauzen, oliën en soep. Niet al het organisch afval composteert even goed en dus moet er een onderscheid gemaakt worden tussen het composteerbaar organisch afval, dat in de oranje zak hoort, en het niet-composteerbaar afval, dat in de witte zak hoort.
Klimaatvriendelijk
Tot nu toe moest het voedingsafval, samen met het huishoudelijke afval dat niet kan worden gerecycleerd, in de witte vuilniszak. Wat in de witte zak belandt, wordt uiteindelijk verbrand tot een brandstof waarmee elektriciteit en warmte wordt verwekt. Dat stoot niet alleen heel wat broeikasgassen uit, het is ook niet erg efficiënt. Voedingsafval bestaat voor 80 procent uit water en is dus alles behalve ideaal om er via verbranding stroom mee te wekken.
Wat in de oranje zak belandt, wordt daarentegen hergebruikt om groene energie en compost mee te produceren. In verwerkingscentra wordt het bioafval door de werking van bacteriën en schimmels
omgezet in biogas en vervolgens in elektriciteit en warmte. Wat er dan nog overblijft, wordt nadien gecomposteerd voor de landbouw.
Zo zou twintig ton voedingsafval genoeg zijn om een gezin een volledig jaar in hun elektriciteitsverbruik te voorzien. Dat is niet min, zeker wanneer je weet dat Brussel 200 ton voedingsafval per week verzamelt. De hoofdstad hoopt dan ook met de invoering van de oranje zak haar uitstoot te kunnen verminderen. Volgens de recente klimaatdoelstellingen die het Hoofdstedelijk Gewest zich heeft gesteld, moet Brussel tegen 2030 bijna de helft minder uitstoten dan in 2005.
Een stinkend za(a)kje
Toch is niet iedereen even blij met de nieuwe verplichting. De invoering van de oranje zak houdt ook een reorganisatie in van de afvalophaling in de hoofdstad. De witte en de oranje zak zullen vanaf 15 mei in de helft van de gemeentes, waaronder Oudergem, Sint-Agatha-Berchem en Brussel-Stad, nog maar één keer per week worden opgehaald in plaats van twee keer, zo maakte Brussels minister van Netheid Alain Maron (Ecolo) bekend. De andere gemeentes zouden later volgen. “Aangezien de oranje zak zo’n 40 procent van het afval dat anders in de witte zak zou belanden overneemt, is het logisch dat de witte zak ook minder frequent moet worden opgehaald”, zo klinkt het bij de minister. Bovendien zou die vermindering van ophalingen er voor zorgen dat de ophaaldiensten tot twintig procent minder kilometers zouden moeten afleggen, wat weer positief is voor het milieu.
Maar, minder afvalophalingen betekent ook dat de Brusselaar voor langere tijd zijn afval thuis moet houden en daar wringt het schoentje. “Om potentiële hinder te beperken is een frequente ophaling, meer dan éénmaal per week, noodzakelijk. Daarbij zou de verplichting om bioafval apart te sorteren tijdelijk moeten kunnen worden opgeschort tijdens hittegolven”, zo klinkt het bij de Kyoto-groep, een initiatief van BRISE, het Brussels intersyndicaal netwerk voor sensibilisering rond milieu. De met bioafval gevulde oranje zakken trekken inderdaad al eens ongedierte aan, van vliegen tot ratten toe. Daarbij is overlast door stank ook een groot risico. De stad Brussel voorziet daarom gratis op te halen containers voor de oranje zak, maar ook die maatregel loopt niet al te soepel aangezien die containers vaak gestolen worden.
Verder vraagt de Kyoto-groep zich af of het sorteren van het voedingsafval echt zoveel klimaatvriendelijker zou zijn: “het opgehaalde bioafval moet voorlopig helemaal naar het verwerkingscentrum in Ieper worden getransporteerd om te vergisten, dat is toch een beetje contradictorisch”, aldus het milieu-initiatief. Brussel heeft wel al plannen om tegen 2026 in het Gewest zelf een verwerkingscentrum te bouwen dat bioafval tot stroom kan verwerken.
Is er een alternatief?
Het laatste over de oranje zak is dus zeker nog niet gezegd. Toch zijn er ook alternatieven voor handen. Zo laat de stad toe je eigen composthoop te houden of je bij een van de inmiddels meer dan 200 buurtcompostprojecten aan te sluiten. Zo kan je alsnog heel de week door je bioafval kwijt en dat op een milieuvriendelijke manier. Meer informatie over de buurtcompostprojecten en de regelgeving daarrond vind je op de website van leefmilieu.brussels.
Komentarze